Έκαναν αξονική τομογραφία στην ιστορική εικόνα του Μεγάλου Σπηλαίου
Η ιερή εικόνα της Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιώτισσας» αποτελεί το κορυφαίο ιερό κειμήλιο της Μονής του Μ. Σπηλαίου.
Στο πλαίσιο μελέτης της κατάστασης διατήρησης και αναγνώρισης των υλικών και των τεχνικών κατασκευής της ιερής Εικόνας, που πραγματοποιείται από την διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεοτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, πραγματοποιήθηκε διαγνωστικός έλεγχος στον Τομέα Διαγνωστικής Επεμβατικής Ακτινολογίας της Ευρωκλινικής Αθηνών, υπό την ευθύνη και καθοδήγηση του διευθυντή του Τμήματος κ. Γ. Βάκρινου και του συντηρητή Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, υπεύθυνου του Εργαστηρίου Συντήρησης του Ερευνητικού Προγράμματος Αρχαίας Ελίκης Κ. Κιούση.
Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν σε απόλυτα ελεγχόμενες συνθήκες.
Έγινε σάρωση ολόκληρης της έκτασης της εικόνας με αξονικό τομογράφο και λήψη ψηφιακής ακτινογραφίας της κεντρικής περιοχής ενδιαφέροντος με την μορφή της Παναγίας και του Θείου Βρέφους, και προέκυψε ένας τεράστιος όγκος διαθέσιμων πληροφοριών ώστε οι συντηρητές του έργου μπορούν με ασφάλεια να οδηγηθούν στην επιλογή των ορθότερων τεχνικών συντήρησής του.
Το Μέγα Σπήλαιο είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και πήρε το όνομά του από την τοποθεσία του, καθώς είναι χτισμένο στο άνοιγμα μεγάλου φυσικού σπηλαίου στον Χελμό, σε υψόμετρο περίπου 900 μέτρων πάνω από τη χαράδρα του Βουραϊκού.
Άλλωστε, η εικόνα του καθώς ενσωματώνεται, επιβλητικό στο τραχύ τοπίο, αιχμαλωτίζει το βλέμμα του επισκέπτη προκαλώντας δέος.
Σύμφωνα με την παράδοση χτίστηκε το 362 μ.Χ από τους μοναχούς Συμεών και Θεόδωρο, αδέλφια από τη Θεσσαλονίκη, στο σημείο όπου βρήκαν την ιερή εικόνα της Παναγίας, έργο του ευαγγελιστή Λουκά.
Η εικόνα της Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιώτισσας, όπως ονομάζεται, βγήκε αλώβητη από τις τουλάχιστον τέσσερις πυρκαγιές που κατέστρεψαν τη μονή στο πέρασμα των αιώνων.
Η Μονή έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επανάσταση του 1821 και παρότι δέχθηκε επιθέσεις δεν κατακτήθηκε. Ιστορική είναι η απόκρουση του Ιμπραήμ το 1827, με τους μοναχούς να αρνούνται να παραδώσουν το μοναστήρι.
Εκτός από την εικόνα της Παναγίας, το μουσείο της Μονής διαθέτει, μεταξύ άλλων, σημαντικά κειμήλια της επανάστασης, εικόνες μεγάλης αξίας αλλά κι ένα σπάνιο λάβαρο με τις μορφές τριών βυζαντινών αυτοκρατόρων.
Στη βιβλιοθήκη της φιλοξενεί περισσότερους από 3.000 τόμους βιβλίων.