Έρχεται η εποχή του Σπάιντερμαν;

Πέντε φορές πιο ανθεκτικό από το ατσάλι, το μετάξι της αράχνης είναι ένα από τα ισχυρότερα και ελαφρύτερα υλικά που έχει εφεύρει η φύση. Έπειτα από χρόνια προσπαθειών, τουλάχιστον πέντε εταιρείες και εργαστήρια αισιοδοξούν να φέρουν στην αγορά συνθετικό μετάξι αράχνης, κατάλληλο για αλεξίσφαιρα γιλέκα, καλώδια για ανελκυστήρες, ιατρικά ράμματα, ή ακόμα και μαλακτικές κρέμες για τα μαλλιά.

Εδώ και δύο περίπου δεκαετίες, ερευνητές σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να παράξουν συνθετικό μετάξι, νήματα πρωτεΐνης που αποτελούνται κυρίως από επαναλαμβανόμενα μόρια γλυκίνης και αλανίνης. 

Αρκετοί δοκίμασαν την εκτροφή αραχνών, σύντομα όμως διαπίστωσαν οι κανιβαλιστικές τάσεις των πολυμήχανων αρθρόποδων αποκλείουν αυτή την προσέγγιση.

Μια άλλη ιδέα είναι η εισαγωγή γονιδίων από αράχνες σε άλλους οργανισμούς, όπως βακτήρια Escherichia coli, μεταξοσκώληκες, ακόμα και κατσίκες που παράγουν πρωτεΐνες μεταξιού στο γάλα τους.

Οι προσπάθειες φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να αποδίδουν, έστω κι αν τα συνθετικά νήματα δεν έχουν ακόμα τις ιδιότητες του φυσικού μεταξιού αράχνης, το οποίο αντέχει πέντε φορές μεγαλύτερο βάρος σε σχέση με το ατσάλι, και μπορεί να απορροφήσει χωρίς να σπάσει τρεις φορές περισσότερη ενέργεια από το Kevlar, ένα συνθετικό υλικό που χρησιμοποιείται σήμερα σε αλεξίσφαιρα γιλέκα.

Τα προβλήματα είναι πολλά, καθώς η πρωτεΐνες του μεταξιού είναι περίπλοκες, δεν διαλύονται στο νερό και δίνουν εξαιρετικά λεπτές ίνες. Τα προβλήματα μάλιστα ανάγκασαν γίγαντες της βιομηχανίας, όπως η DuPond και η BASF, να εγκαταλείψουν τα σχέδια για συνθετικό μετάξι αράχνης.

Τη σκυτάλη παίρνουν τώρα μια σειρά από μικρότερες εταιρείες. Όπως αναφέρει το περιοδικό Chemical & Engineering News, η γερμανική AMSilk ήδη πουλά πρωτεΐνες μεταξιού αράχνης για την παραγωγή σαμπουάν και καλλυντικών. Οι πρωτεΐνες υποτίθεται ότι συνδέονται στην κερατίνη του δέρματος και των μαλλιών και χαρίζουν έτσι μεταξένια υφή.

H AMSilk παράγει τις πρωτεΐνες από γενετικά τροποποιημένα βακτήρια E.coli στα οποία έχουν εισαχθεί τα γονίδια για περίπου 20 είδη μεταξιού αράχνης.

Από το Μάιο η εταιρεία ελπίζει να λανσάρει σπρέι μεταξιού για την επούλωση πληγών και αργότερα επιστρώσεις μεταξιού για εμφυτεύματα στήθους από σιλικόνη.

Αν όμως όλα πάνε καλά, η εποχή του Σπάιντερμαν ίσως έρθει σύντομα.