Τι θέλει ο Ντόναλντ Τραμπ; Να αναπτύξει την αμερικανική οικονομία και να επιβάλει αλλαγές, μέσω δασμών,στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να εξισορροπηθεί εκ νέου το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού. Ενα ισοζύγιο που είναι σαφώς ελλειμματικό για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τι επιδιώκει η Ευρωπαϊκή Ένωση; Θα το μάθουμε αύριο όταν η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα παρουσιάσει την «πυξίδα της ανταγωνιστικότητας». Μια στρατηγική 30 σημείων που στοχεύει στην αλλαγή της Ε.Ε., σε έναν κόσμο που αλλάζει δραματικά.
Τι θα καταφέρουν οι δύο πλευρές; Θα το δείξει η ίδια η ζωή το επόμενο διάστημα. Αλλά μια σύγκριση σε όσα έχουν πει δημοσίως τουλαχιστον, ο Τραμπ και η φον ντερ Λάιεν, φωτίζει τον «δρόμο». Γιατί αναδύονται δύο μάλλον διαφορετικά πολιτικά οράματα.
Στην ομιλία της στο Νταβός, η πρόεδρος της Κομισιόν χρησιμοποίησε 18 φορές τις λέξεις «αγορά» και «ανταγωνισμός», τις οποίες ο Τραμπ δεν χρησιμοποίησε. Αντίθετα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ στην παρέμβασή του στο Νταβός αναφέρθηκε συνεχώς στη δύναμη του κράτους: χρησιμοποίησε 50 φορές τις λέξεις «έθνος», «χώρα» και «κυβέρνηση». Τρεις λέξεις που η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, λόγω και του διαφορετικού θεσμικού σχεδιασμού της Ε.Ε., δεν πρόφερε.
Το να στηρίζεσαι όμως στις αγορές σημαίνει να επιλέγεις να θέτεις τον εαυτό σου στα χέρια και τον έλεγχο κάποιου άλλου. Ενώ η αναφορά του Τραμπ στην ισχύ και την εξουσία του κράτους δείχνει αποφασιστικότητα και ετοιμότητα για δράση. Η φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε επίσης στις ευρωπαϊκές αξίες τρεις φορές, χωρίς όμως να εξηγήσει ποιες είναι. Χρησιμοποίησε τη λέξη «εργασία» μόνο μία φορά, ενώ ο Τραμπ οκτώ.
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ανέφερε επίσης τρεις φορές την υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση. Λέξεις που δεν υπήρχαν στην ομιλία της φον ντερ Λάιεν. Είναι όμως δυνατόν να μιλά η Πρόεδρος για το μέλλον της Ε.Ε. και να μην ένιωσε την ανάγκη να αναφερθεί στην υγεία και την εκπαίδευση;
Ανησυχητικά μηνύματα
Είναι σαφές ότι από αυτή τη σύγκριση προκύπτουν ανησυχητικά μηνύματα: Πρέπει να παραδεχτούμε ότι στην ομιλία του Αμερικανού προέδρου δίνεται μεγάλη προσοχή στις ανάγκες των απλών ανθρώπων. Οπως και στην ανάγκη ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Κάτι που ξεχνά πολλές φορές η Κομισιόν στην ασθμαίνουσα προσπάθεια να καλυφθεί το κενό της ανταγωνιστικότητας με τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Ο ευρωπαϊκός επιχειρηματικός ιστός αποτελείται όμως σε μεγάλο βαθμό από ΜΜΕ που δεν υποστηρίχθηκαν όσο έπρεπε, με αποτέλεσμα να φυτοζωούν ή να έχουν εξαφανιστεί, μαζικά. Στις ΗΠΑ, ωστόσο, μέσω του Small Business Act και της Small Business Administration, δίνεται μεγάλη έμφαση μικρές επιχειρήσεις, από τις οποίες μπορούν να προέλθουν νέες ιδέες που είναι ευνοϊκές για τη συνολική ανάπτυξη της οικονομίας.
Αν δεν δοθεί λοιπόν μεγάλη προσοχή στις ανάγκες των απλών ανθρώπων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι Ευρωπαίοι θα γυρίσουν την πλάτη στο σύστημα και τα παραδοσιακά κόμματα, που το στηρίζουν. Κάτι που ήδη έχει αρχίσει να συμβαίνει με την άνοδο των ακροδεξιών λαϊκιστών στην μία μετά την άλλη χώρα της Ε.Ε..
Αυτό συμβαίνει και γιατί στην Ευρώπη τείνει να εγκαταλειφθεί το μοντέλο της οικονομικής ανάπτυξης με βάση τις ανάγκες της κοινωνίας. Υπέρ ενός νεοφιλελεύθερου μοντέλου που προφανώς δεν ζεσταίνει τις καρδιές των ανθρώπων, όπως φαίνεται από τα εκλογικά αποτελέσματα.
