Όλοι οι ένοικοι του Προεδρικού Μεγάρου: Από τον Μιχαήλ Στασινόπουλο στον Κωνσταντίνο Τασούλα

Όπως είναι γνωστό, την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2025, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πρότεινε τον, μέχρι πρότινος Πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα, για νέο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Πρόκειται για τον δεύτερο Γιαννιώτη πολιτικό που θα ανέλθει στο ανώτατο αξίωμα του Κράτους, καθώς ο αείμνηστος Κάρολος Παπούλιας (1929-2021) διετέλεσε Πρόεδρος της Δημοκρατίας από το 2005 ως το 2015 (δύο θητείες). Μετά την Ήπειρο των ευεργετών, εμφανίζεται δειλά-δειλά και η Ήπειρος των Προέδρων!

Πόσοι και ποιοι ήταν όμως οι Πρόεδροι της Ελληνικής Δημοκρατίας μετά τη Μεταπολίτευση και την κατάργηση του θεσμού της Βασιλείας; Αν συμπεριλάβουμε, αυτό το θεωρούμε βέβαια απαραίτητο, και τον πρώτο Προσωρινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας μετά τη Μεταπολίτευση, Μιχαήλ Στασινόπουλο, οχτώ πρόσωπα, ανάμεσά τους μια γυναίκα, η απερχόμενη ΠτΔ κυρία Αικατερίνη Σακελλαροπούλου «ανέβηκαν» στο ύψιστο θεσμικό αξίωμα της χώρας μας. Τρεις από αυτούς (Κ. Καραμανλής, Κ. Στεφανόπουλος και Κ. Παπούλιας) για δύο θητείες, όσες δηλαδή επιτρέπει το Σύνταγμα. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν υπήρξε για δύο συνεχόμενες ΠτΔ, καθώς μεσολάβησε η θητεία στην Προεδρία του Χρήστου Σαρτζετάκη (1985-1990), σε αντίθεση με τους Κ. Στεφανόπουλο και Κ. Παπούλια, οι θητείες των οποίων ήταν συνεχόμενες. Ας δούμε λοιπόν περισσότερα στοιχεία για τους 7 διατελέσαντες Προέδρους της Δημοκρατίας και τη μοναδική διατελέσασα ΠτΔ, την κυρία Σακελλαροπούλου.

Μιχαήλ Στασινόπουλος: ο «άγνωστος Πρόεδρος» με το πλουσιότατο βιογραφικό (18/12/1974- 20/6/1975)

Μετά το Δημοψήφισμα του 1974 και την καθιέρωση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας (Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία για την ακρίβεια), ως πολιτεύματος της χώρας μας, Προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέχθηκε, με 206 ψήφους ο διαπρεπής νομικός, πολιτικός, Ακαδημαϊκός και λογοτέχνης Μιχαήλ Στασινόπουλος, πρώτος στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1974. Μπορεί να είναι άγνωστος στο ευρύ κοινό, ιδιαίτερα στους νέους, όμως ήταν μία πολύ σημαντική προσωπικότητα, από αυτές που σπανίζουν στις μέρες μας. Γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1903. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, της οποίας αναγορεύτηκε Διδάκτωρ το 1934. Το 1937 ξεκίνησε τη δικαστική του καριέρα από το Συμβούλιο της Επικρατείας ως Πάρεδρος. Το 1966 έγινε Πρόεδρος του ΣτΕ.
O Μιχαήλ Στασινόπουλος
Μετά το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών ήρθε σε σύγκρουση μαζί τους ως το 1968-69, αρνήθηκε να παραιτηθεί και τελικά αποπέμφθηκε από τους χουντικούς. Ο Ρενέ Κασέν, Πρόεδρος του Γαλλικού Συμβουλίου Επικρατείας και τιμημένος με Νόμπελ Ειρήνης, τον πρότεινε για το Νόμπελ Ειρήνης, λόγω της αντίστασής του στη Χούντα. Το Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε εκείνη τη χρονιά στον Γερμανό Καγκελάριο Βίλι Μπραντ, εμπνευστή της Neue Ostpolitik. Ο Κασέν επέμεινε, και το 1970 πρότεινε να απονεμηθεί το Νόμπελ Ειρήνης στους Έλληνες Δικαστές, με επικεφαλής τον Μ. Στασινόπουλο για την αντιδικτατορική τους δράση. Εκείνη τη χρονιά το Νόμπελ Ειρήνης δεν απονεμήθηκε σε κανέναν… Ο Στασινόπουλος υπήρξε επίσης μέλος κυβερνήσεων, Ακαδημαϊκός (από το 1968), Πρόεδρος της Ακαδημίας το 1978, Καθηγητής του ΕΚΠΑ και της Παντείου (νυν Παντείου Πανεπιστημίου), λογοτέχνης κ.α. Ως ΠτΔ, δεν χρειάστηκε να λάβει κάποια απόφαση καίριας σημασίας, όταν χρειάστηκε όμως να κάνει δημόσιες παρεμβάσεις ταυτίστηκε με την κυβερνητική πολιτική. Πάντως σημαντική ήταν η εκκαθάριση που έκανε στην Προεδρία της Δημοκρατίας, από πρόσωπα με φιλικά αισθήματα προς την Χούντα. Πέθανε το 2002.

Κωνσταντίνος Τσάτσος: ο «φιλόσοφος Πρόεδρος» (20/6/1975- Μάιος 1980)

Μετά τη θέση σε ισχύ του νέου Συντάγματος, το οποίο, όπως υποστηρίχθηκε από την αντιπολίτευση, παρείχε «υπερεξουσίες» στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στις 19/6/1975 συνεδρίασε η Βουλή για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας υπό το νέο Σύνταγμα και εξέλεξε στη θέση αυτή τον Κωνσταντίνο Τσάτσο (1899-1987), έναν ακόμα διανοούμενο, με 210 ψήφους, επί 295 παρόντων. Πατέρας του Κ. Τσάτσου ήταν ο Δημήτριος Τσάτσος, δικηγόρος Αθηνών και Βουλευτής Ευρυτανίας. Μητέρα του ήταν η Θεοδώρα Ευστρατιάδη. Ο Κ. Τσάτσος σπούδασε στην ιδιωτική Σχολή Μακρή και έπειτα γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε με άριστα. Στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου συμμετείχε στην Ελληνική Διπλωματική Αντιπροσωπεία στο Παρίσι και παρακολούθησε από κοντά την υπογραφή των Συνθηκών των Βερσαλιών, του Νεϊγί και των Σεβρών. Εκεί γνωρίστηκε και με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, του οποίου υπήρξε μέγας θαυμαστής. Ως το 1923 υπηρέτησε στον Στρατό ως σύνδεσμος με τη Γαλλική Στρατιωτική Αποστολή που είχε εγκατασταθεί στην Ελλάδα.
O Κωνσταντίνος Τσάτσος
Μετά τις μεταπτυχιακές του σπουδές στη Χαϊδελβέργη επέστρεψε στην Αθήνα. Το 1929 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Νομικής, Υφηγητής το 1930 και Έκτακτος Καθηγητής στη Νομική το 1932, στην Έδρα της Εισαγωγής της Επιστήμης του Δικαίου και της Φιλοσοφίας του Δικαίου. Στα χρόνια της δικτατορίας Μεταξά, συνελήφθη και εξορίστηκε στη Σκύρο ως το 1941. Απολύθηκε από το πανεπιστήμιο και διέφυγε στη Μέση Ανατολή. Είχε έναν μικρότερο αδερφό, τον Θεμιστοκλή (1906-1970). Παντρεύτηκε δύο φορές: τη Λίλη Ζηρίνη (1925-1929) και στη συνέχεια την Ιωάννα Σεφεριάδου, αδερφή του Γιώργου Σεφέρη, με την οποία απέκτησαν δύο κόρες: τη Δέσποινα και τη Θεοδώρα (Ντόρα).

Το 1944 έγινε Τακτικός Καθηγητής της Νομικής, ενώ σταδιακά άρχισε να ασχολείται με την πολιτική. Το 1956 εντάχθηκε στην ΕΡΕ που ίδρυσε ο Κ. Καραμανλής, του οποίου υπήρξε στενός συνεργάτης. Το 1956 ως Υπουργός Προεδρίας, έδωσε εντολή «να συντρίψουν», όπως ο ίδιος είπε, διαδηλωτές στην Αθήνα, υπέρ του αγώνα της ΕΟΚΑ στην Κύπρο. Τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν και πολλοί τραυματίστηκαν. Ανάλογες εντολές δεν αρμόζουν σε διανοούμενους… Θεωρούμε το συγκεκριμένο γεγονός «μαύρη σελίδα» στην πολιτική σταδιοδρομία του Κ. Τσάτσου, ο οποίος κατηγορήθηκε και για οικονομικά σκάνδαλα, τελικά όμως αθωώθηκε. Το 1961 έγινε Ακαδημαϊκός. Μετά τη φυγή Καραμανλή στο Παρίσι, ο Τσάτσος έγινε Υπουργός Δικαιοσύνης, ως τις 21/4/1967.

Στη διάρκεια της Δικτατορίας δεν ανέπτυξε κάποια ιδιαίτερη αντιχουντική δράση. Τρίτος στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ το 1974 (μετά τον Μ. Στασινόπουλο και την Ελένη Βλάχου), ήταν Πρόεδρος της Επιτροπής για την κατάρτιση νέου Συντάγματος. Όπως αναφέραμε, στις 20/6/1975 ανέλαβε τα καθήκοντα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Έμπιστος του Κ. Καραμανλή είχε γραφτεί (στα «Απομνημονεύματα» του Τσάτσου) ότι έγινε Πρόεδρος με προαπαιτούμενα από τον τελευταίο: θα αποχωρούσε από τη θέση πριν τη συμπλήρωση της πενταετούς θητείας του, αν ήθελε να αναλάβει το αξίωμα ο Κ. Καραμανλής, δεν θα εκμεταλλευόταν τη θέση του για να προβληθεί σε βάρος του Καραμανλή και γενικότερα ότι δεν θα δημιουργούσε προβλήματα στην κυβέρνηση. Ο Κ. Τσάτσος έκανε ελάχιστα ταξίδια στο εξωτερικό, ως ΠτΔ. Ο Κ. Καραμανλής είχε αναλάβει το βάρος για την ένταξη της χώρας στην τότε Ε.Ο.Κ. Δεν άσκησε ποτέ το νόμιμο δικαίωμα αναπομπής νόμων και διαταγμάτων και εξέδωσε ελάχιστα νομοθετικά διατάγματα.
Η ορκωμοσία του Κωνσταντίνου Τσάτσου το 1975
Αξιόλογο ήταν και το συγγραφικό του έργο, λογοτεχνικό και επιστημονικό. Πρωτοεμφανίστηκε στα Γράμματα με το ψευδώνυμο Ήβος Δέλφος (ή Δελφός;). Στο επίσημο σάιτ της Προεδρίας της Δημοκρατίας αναφέρεται ως Ύβος (ύβος= καμπούρα!) και αλλού ως Υβός (=καμπούρης). Αν και θεωρούσαμε απίθανο να ισχύει αυτό, αναζητήσαμε ποίημά του, στο οποίο υπογράφει ως Η. ΔΕΛΦΟΣ (χωρίς τόνο). Καλό είναι να αλλαχτεί το… τραγικό Ύβος στο σάιτ της Προεδρίας…

Κωνσταντίνος Καραμανλής: ο «εθνάρχης» και οι μεθοδεύσεις για την πρώτη εκλογή του, το 1980

Η εκλογή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Προεδρία της Δημοκρατίας το 1980 δεν ήταν καθόλου εύκολη. Ήδη, στις εκλογές του 1977 το ποσοστό του κόμματος σημείωσε μεγάλη πτώση, ενώ το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου ραγδαία άνοδο. Την τριετία ως το 1980, ήταν φανερό ότι στις επόμενες εκλογές το ΠΑΣΟΚ θα ήταν πρώτο κόμμα. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, που μάλλον δεν συμβιβαζόταν στην ήττα, αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Χρειαζόταν όμως τουλάχιστον 180 ψήφους στην τρίτη ψηφοφορία (οι 200 στην πρώτη και τη δεύτερη ήταν αδύνατον να βρεθούν). Η ΝΔ δεν διέθετε τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών. Έτσι, ο Κ. Καραμανλής στράφηκε έγκαιρα προς τα μικρά κόμματα που είχαν εκλέξει βουλευτές στις εκλογές του 1977.

Οι «Φιλελεύθεροι» του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη είχαν εκλέξει το 1977 στην Κρήτη δύο βουλευτές: τον ίδιο τον Μητσοτάκη στα Χανιά και τον Παύλο Βαρδινογιάννη στο Ρέθυμνο. Ο Καραμανλής «φρόντισε» να εντάξει τους «Φιλελευθέρους» στη ΝΔ στις 10 Μαΐου 1978, παραχωρώντας το Υπουργείο Συντονισμού στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Επόμενος στόχος του, το φιλοχουντικό και φιλοβασιλικό κόμμα «Εθνική Παράταξις». Το 1977 είχε εκλέξει 5 βουλευτές (Χ. Αποστολάκος, Σ. Θεοτόκης, που ανέλαβε καθήκοντα αρχηγού του κόμματος στη Βουλή, καθώς ο αρχηγός του Στέφανος Στεφανόπουλος δεν κατάφερε να εκλεγεί, ο Μουσουλμάνος Χασάν Ιμάμογλου, Κ. Οικονομόπουλος και Γ. Παπαευθυμίου). Το Κόμμα διαλύθηκε, καθώς υπήρξαν έντονες διαφωνίες για την εκλογή του ΠτΔ το 1980.

Το ίδιο όμως είχε συμβεί και με την ΕΔΗΚ. Ο Κ. Καραμανλής είχε φροντίσει να εντάξει στην ΝΔ και τον Αθανάσιο Κανελλόπουλο, που είχε εκλεγεί με την ΕΔΗΚ (το 1978) με «ανταμοιβή» το Υπουργείο Οικονομικών. Λίγο πριν τη λήξη της θητείας του Κ. Τσάτσου, τον Απρίλιο του 1980, η ΚΟ της ΝΔ αποφάσισε να προτείνει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Στις 23 Απριλίου 1980, ο Κ. Καραμανλής δεν ψήφισε και έλαβε 179 ψήφους. Στις 29 Απριλίου 1980 έγινε η β’ ψηφοφορία, όμως παρά τους 181 ψήφους που έλαβε ο Καραμανλής, ο οποίος δεν ψήφισε και πάλι, δεν εκλέχθηκε, καθώς απαιτούνταν 200 ψήφοι. Στην τρίτη ψηφοφορία όμως, στις 05/5/1980, ο Καραμανλής ψήφισε και εκλέχτηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Η ορκωμοσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1980
Αναλυτικά έλαβε: 177 ψήφους της ΝΔ (μαζί με τους διαγραφέντες Γόντικα και Πνευματικό), τρεις της Εθνικής Παράταξης (Αποστολάκος, Ιμάμογλου, Παπαευθυμίου), τις ψήφους των βουλευτών της ΕΔΗΚ Ι. Σεργάκη και Σ. Χούτα και του Δ. Καρδάρα, από το ΚΟΔΗΣΟ που είχε ιδρυθεί από στελέχη που αποχώρησαν από την ΕΔΗΚ.

Αναζητώντας πληροφορίες για την εκλογή στην ΠτΔ του Κων/νου Καραμανλή το 1980, σε άρθρο έγκριτου δημοσιογράφου διαβάσαμε ότι ο Στυλιανός Χούτας ανήκε στην Εθνική Παράταξη! Πρόκειται για σοβαρότατο λάθος. Ο Στυλιανός Χούτας (1908-1992) ήταν Κεντρώος πολιτικός από την Αιτωλοακαρνανία. Ήρωας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (διακρίθηκε ιδιαίτερα στη μάχη του Μακρυνόρους το 1943, εναντίον Ιταλών και Γερμανών). Διετέλεσε δέκα φορές βουλευτής με κεντρώα κόμματα, ποτέ όμως με κάποιο ακροδεξιό…

Επανερχόμενοι στην εκλογή Καραμανλή στην ΠτΔ το 1980 και τα γεγονότα της εποχής αναφέρουμε ότι στις 8/5/1980 η Κ.Ο. της Ν.Δ. εξέλεξε αρχηγό του κόμματος και πρωθυπουργό τον Γεώργιο Ράλλη (αντίπαλός του ήταν ο Ευάγγελος Αβέρωφ). Ήταν φανερό όμως ότι υπήρχε κόπωση της κοινής γνώμης, ενώ ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ σάρωναν… Αυτό φάνηκε στις εθνικές εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981, όπου το ΠΑΣΟΚ κατέκτησε πανηγυρικά την πρώτη θέση με 48,07%, έναντι 35,8% της Ν.Δ. και ο Ανδρέας Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός.

Κ. Καραμανλής (Πρόεδρος της Δημοκρατίας) – Α. Παπανδρέου (Πρωθυπουργός): μια δύσκολη «συγκατοίκηση»

Το μεγάλο πρόβλημα που προέκυπτε πλέον, ήταν η παρουσία δύο διαμετρικά αντίθετων ισχυρών προσωπικοτήτων στα ανώτατα αξιώματα της χώρας. Του Κων/νου Καραμανλή στην Προεδρία της Δημοκρατίας και του Ανδρέα Παπανδρέου στην Πρωθυπουργία. Οι συγκρούσεις τους στη Βουλή μεταξύ 1974-1980 ήταν σκληρές. Ο Παπανδρέου, πριν τις εκλογές έκανε σαφή αναφορά στην αντιδυτική πολιτική που θα ακολουθούσε: ειδική σχέση με την, τότε, Ε.Ο.Κ. (νυν Ευρωπαϊκή Ένωση), απομάκρυνση των αμερικανικών βάσεων από την Ελλάδα («Έξω οι βάσεις του θανάτου»), ρήξη με το ΝΑΤΟ και τις Η.Π.Α. («ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο»). Ο Καραμανλής έπρεπε όχι μόνο να διατηρήσει την πολιτική ομαλότητα, αλλά και να αποφύγει μετωπική σύγκρουση με τον Παπανδρέου. Ο Κ. Καραμανλής ήταν αυτός που πέτυχε την είσοδο της χώρας μας στην Ε.Ο.Κ., ενώ η φιλοδυτική του πολιτική ήταν δεδομένη. Από την αρχή της συνύπαρξής τους, ο Καραμανλής τόνισε στον Παπανδρέου ότι δεν θα παρενέβαινε στο έργο της κυβέρνησης, αλλά θα ενδιαφερόταν για την εξωτερική πολιτική και την άμυνα. Να σημειώσουμε ότι με το τότε ισχύον Σύνταγμα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε τις λεγόμενες «υπερεξουσίες»: δυνατότητα παύσης της κυβέρνησης ή παύσης της Βουλής και δημοψήφισμα. Ο Καραμανλής και ο Παπανδρέου ήταν δύο ισχυρές προσωπικότητες, από τους τελευταίους μεγάλους πολιτικούς ηγέτες που ανέδειξε η χώρα. Και οι δύο κατάλαβαν ότι τυχόν σύγκρουση μεταξύ τους, εκτός από τα δεινά που ίσως προκαλούσε στη χώρα, θα έβλαπτε και τους ίδιους. Ο μεν Πρόεδρος, με ισχυρές διασυνδέσεις στην Ευρώπη ζήτησε από τους ξένους ηγέτες να είναι διαλλακτικοί με τον Παπανδρέου, ο οποίος από την πλευρά του κατάλαβε ότι θα έπρεπε να ακολουθήσει μια πολιτική περισσότερο φιλοδυτική. Η επαναδιαπραγμάτευση των όρων ένταξης στην ΕΟΚ, το καλοκαίρι του 1983, κάτι που σήμαινε την οριστική αποδοχή της και η πενταετής συμφωνία για τις αμερικανικές βάσεις την ίδια εποχή σήμαναν ουσιαστικά την αποδοχή της δυτικής ταυτότητας της Ελλάδας. Θα λέγαμε, ότι με αμοιβαίες υποχωρήσεις η συνύπαρξη Καραμανλή – Παπανδρέου στα κορυφαία αξιώματα της χώρας έβαλε τις βάσεις για την πολιτική ομαλότητα των επόμενων ετών. Ο Καραμανλής κατηγορήθηκε από κάποιους Νεοδημοκράτες ότι δεν έβαλε «φρένο» σε ακρότητες του ΠΑΣΟΚ, ιδίως στη δημόσια διοίκηση. Όμως, προφανώς, ο «εθνάρχης» σκεπτόμενος τη συντριπτική πλειοψηφία με την οποία εκλέχτηκε το ΠΑΣΟΚ και τα προβλήματα που θα δημιουργούνταν από παρεμβάσεις του σε μάλλον ήσσονος σημασίας ζητήματα, προτίμησε να μην παρέμβει.
Κωνσταντίνος Καραμανλής και Ανδρέας Παπανδρέου
Η ρήξη Καραμανλή – Παπανδρέου – Η περιπετειώδης εκλογή του Χρήστου Σαρτζετάκη στην Προεδρία της Δημοκρατίας

Κι ενώ όλα έδειχναν ότι οι σχέσεις των δύο ανδρών ήταν αρμονικές και ότι ο Παπανδρέου θα πρότεινε και πάλι τον Καραμανλή για Πρόεδρο, ο απρόβλεπτος Ανδρέας έκανε την έκπληξη. Στις 9 Μαρτίου 1985 ανακοίνωσε στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που περιόρισαν δραστικά τις προεδρικές αρμοδιότητες και εξουσίες και πρότεινε για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Δικαστικό Χρήστο Σαρτζετάκη. Η στροφή 180 μοιρών του Ανδρέα Παπανδρέου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πίεση της βάσης του κόμματος να μην προτείνει τον Καραμανλή. Είχε γραφτεί τότε, ότι ο Γιώργος Κουρής, εκδότης της «Αυριανής», εφημερίδας η οποία στήριζε το ΠΑΣΟΚ, αλλά ήταν έντονα αντικαραμανλική, πήγε στο Μαξίμου με έναν τεράστιο σάκο που περιείχε δεκάδες χιλιάδες επιστολές αναγνωστών της εφημερίδας που καταφέρονταν εναντίον του Καραμανλή. Ο Κ. Καραμανλής παραιτήθηκε την ίδια μέρα (9/3/1985) και χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας ανέλαβε, με βάση το Σύνταγμα, ο Πρόεδρος της Βουλής Ιωάννης Αλευράς. Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών διεξήχθη στις 17 Μαρτίου 1985.
O Χρήστος Σαρτζετάκης
Ο Χ. Σαρτζετάκης δεν ψηφίστηκε από όλους τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ (δύο έριξαν στην κάλπη λευκό ψηφοδέλτιο), όμως ψηφίστηκε από τους 13 βουλευτές του Κ.Κ.Ε.! Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που το Κ.Κ.Ε. ψήφισε κάποιον για ΠτΔ. Πλέον, διακηρύσσει ότι διαφωνεί με τον θεσμό. Ας μας πει με ποιον θεσμό συμφωνεί όμως… Ωστόσο δεν συγκεντρώθηκε ο απαιτούμενος αριθμός των 200 ψήφων. Η δεύτερη ψηφοφορία, στις 23 Μαρτίου, στιγματίστηκε από τα έγχρωμα ψηφοδέλτια (βεραμάν) που μοιράστηκαν στους βουλευτές, τον προβολέα που τοποθετήθηκε πάνω από την κάλπη με εντολή Παπανδρέου και την αρπαγή της κάλπης από τον βουλευτή Ιωαννίνων της ΝΔ Ελευθέριο Καλογιάννη, την οποία μετέφερε στα γραφεία της ΝΔ! Η κάλπη επανήλθε στην αίθουσα του Κοινοβουλίου και η ψηφοφορία συνεχίστηκε, χωρίς όμως ο Χ. Σαρτζετάκης να εκλεγεί. Τελικά, στην τρίτη ψηφοφορία, στις 23 Μαρτίου 1985 και με την ψήφο του Ιωάννη Αλευρά, κάτι που θεώρησε παράτυπο ο αρχηγός της ΝΔ Κων/νος Μητσοτάκης, ο Χρήστος Σαρτζετάκης (1929-2022) εκλέχθηκε Πρόεδρος με 180 ψήφους. Η ΝΔ δεν αναγνώρισε την εκλογή του, κάτι που έκανε μετά την ήττα της στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 1985.
Ο Χρήστος Σαρτζετάκης σε νεαρή ηλικία
Ο Χ. Σαρτζετάκης ήταν δικαστικός, γεννημένος στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Νομικά και από το 1954 άσκησε τη δικηγορία. Το 1960, μετά από διαγωνισμό εισήλθε στον δικαστικό κλάδο ως πάρεδρος Πρωτοδικών. Ως πρωτοδίκης διετέλεσε ανακριτής στην υπόθεση της δολοφονίας του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963 ασκώντας τα καθήκοντά του με αποφασιστικότητα και αμεροληψία και αψηφώντας τις πιέσεις που δεχόταν. Από το 1965 αφιερώθηκε στη μελέτη του Δικαίου της ΕΟΚ στο Παρίσι. Μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 ανακλήθηκε στην Αθήνα και τον Μάιο του 1968 απολύθηκε. Στη συνέχεια φυλακίστηκε για ένα έτος, ως τον Νοέμβριο του 1971, εξακολούθησε όμως να είναι αντίθετος στη Χούντα. Αποκαταστάθηκε ως Εφέτης το 1974 και προβιβάστηκε σε Αρεοπαγίτη τον Οκτώβριο του 1982. Όπως γράφει η εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ – ΛΑΡΟΥΣ – ΜΠΡΙΤΑΝΝΙΚΑ: «Κατά τη διάρκεια της θητείας του με πανηγυρικούς λόγους, διαγγέλματα και μελετήματα υπεραμύνθηκε της Ελληνικής Ιδέας και υποστήριξε επανειλημμένα και προς πολλές κατευθύνσεις, με έντονο ύφος τα ελληνικά εθνικά δίκαια και τη μοναδικότητα του ελληνικού έθνους ως «ανάδελφου» γένους στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών και των εξωευρωπαϊκών φυλετικών ομάδων».

Να σημειώσουμε ότι ένας από τους «ύποπτους» βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που δεν ψήφισαν τον Χ. Σαρτζετάκη στην πρώτη ψηφοφορία, ήταν ο Ευάγγελος Πεντάρης, η οικογένεια του οποίου είχε βεντέτα με τους Σαρτζετάκηδες. Ο Πεντάρης, που είχε χανιώτικη καταγωγή αλλά εκλεγόταν στον Πειραιά, στην επόμενη ψηφοφορία πήγε στην κάλπη κρατώντας φανερά το ψηφοδέλτιο με το όνομα του Χ. Σαρτζετάκη και ξέσπασε σε κλάματα ενώ ψήφιζε…

1990: ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στην Προεδρία της Δημοκρατίας και πάλι

Στις 8 Απριλίου 1990 διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές στη χώρα μας. Επρόκειτο για πρόωρες εκλογές που προκλήθηκαν από την αδυναμία εκλογής ΠτΔ, καθώς σύμφωνα με το Σύνταγμα τότε, μετά από τρεις άκαρπες ψηφοφορίες για την εκλογή Προέδρου έπρεπε να διαλυθεί η Βουλή και να προκηρυχθούν εκλογές. Πρώτο κόμμα αναδείχθηκε η Ν.Δ. του Κων/νου Μητσοτάκη με 46,89% και 150 έδρες. Στις 30/4/1990 έγινε ψηφοφορία για Πρόεδρο της Δημοκρατίας (απαιτούνταν 151 ψήφοι για την εκλογή του). Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (Ν.Δ.) συγκέντρωσε 149 ψήφους, ο Ιωάννης Αλευράς (ΠΑΣΟΚ) 123 και ο Κων/νος Δεσποτόπουλος (Ενιαίος Συνασπισμός) 21. Τελικά στην ψηφοφορία της 4ης Μαΐου 1990 ο Κ. Καραμανλής συγκέντρωσε 153 ψήφους (150 της Ν.Δ., 1 του βουλευτή της ΔΗΑΝΑ και μετέπειτα της ΝΔ Θ. Κατσίκη και 2 των ανεξάρτητων Μουσουλμάνων βουλευτών Σαδίκ και Φαΐκογλου). Η «συγκατοίκηση» Κωνσταντίνου Καραμανλή και Κωνσταντίνου Μητσοτάκη διήρκεσε ως τον Οκτώβριο του 1993, οπότε διεξήχθησαν πρόωρες εκλογές (10/10/1993), μετά την πτώση της κυβέρνησης της ΝΔ. Το ΠΑΣΟΚ του Α. Παπανδρέου θριάμβευσε με 46,88% και 170 βουλευτές, η ΝΔ με 39,30% εξέλεγε 111 βουλευτές, η Πολιτική Άνοιξη, του Αντώνη Σαμαρά 4,88% και 10 βουλευτές και το Κ.Κ.Ε. 4,54% και 9 βουλευτές. Ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου, με επικεφαλής τη Μαρία Δαμανάκη, με ποσοστό 2,94% δεν «έπιασε» το όριο του 3% και έμεινε εκτός Βουλής.

1995-2005: ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Το πρόβλημα για το ΠΑΣΟΚ θα ήταν μεγάλο το 1995, καθώς μόνο με τους δικούς του βουλευτές δεν μπορούσε να εκλέξει ΠτΔ. Η πρόταση της Πολιτικής Άνοιξης για τον Αχαιό συντηρητικό πολιτικό Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο (1926-2016), ήρθε ως μάννα εξ ουρανού για το κυβερνών κόμμα. Ο Κ. Στεφανόπουλος εκλέχθηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας με 181 ψήφους, έναντι 109 του υποψηφίου της ΝΔ Αθανάσιου Τσαλδάρη στην τρίτη ψηφοφορία. Ο Στεφανόπουλος σπούδασε Νομικά στην Αθήνα και άσκησε το δικηγορικό επάγγελμα στην Πάτρα (1954-1974). Μέλος της ΕΡΕ από το 1958, εκλέχθηκε βουλευτής της για πρώτη φορά το 1964. Βουλευτής της ΝΔ, από το 1974 διετέλεσε Υφυπουργός και Υπουργός σε κυβερνήσεις της. Διεκδίκησε δύο φορές χωρίς επιτυχία την αρχηγία της ΝΔ, από την οποία αποχώρησε το 1985 ιδρύοντας τη Δημοκρατική Ανανέωση (ΔΗΑΝΑ), η οποία ανέστειλε τη δράση της το 1994.
Ο Κωστής Στεφανόπουλος

Το 2000 εκλέχθηκε εκ νέου Πρόεδρος, με 265 ψήφους, σε σύνολο 298 παρόντων. Άσκησε άριστα τα καθήκοντά του, πολλοί τον θεωρούν ως τον καλύτερο ΠτΔ, με κορυφαία στιγμή τον επικριτικό λόγο του για τις Η.Π.Α. ενώπιον του Μπιλ Κλίντον, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Αθήνα το φθινόπωρο του 1999. Αρνήθηκε τη διενέργεια δημοψηφίσματος στον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο για το θέμα των ταυτοτήτων, καθώς κάτι τέτοιο δεν προβλεπόταν θεσμικά. Τον Ιανουάριο του 2000 επισκέφθηκε το Βατικανό και προσκάλεσε τον Πάπα στην Ελλάδα. Ο Ιωάννης Παύλος Β’ έγινε στις 4 Μαΐου 2001 ο πρώτος Πάπας που επισκεπτόταν την Ελλάδα μετά το οριστικό Σχίσμα των Εκκλησιών (1054). Ο Κ. Στεφανόπουλος ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής, λόγω του άψογου τρόπος άσκησης των καθηκόντων του.

2005-2015: Κάρολος Παπούλιας, ο Ηπειρώτης Πρόεδρος

Τον Δεκέμβριο του 2004, ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής πρότεινε έναν μάλλον απρόσμενο υποψήφιο για Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Επρόκειτο για τον Ηπειρώτη (γεννημένο στον ακριτικό Μολυβδοσκέπαστο του νομού Ιωαννίνων) πολιτικό Κάρολο Παπούλια, βουλευτή για χρόνια του ΠΑΣΟΚ και συνεργάτη του Ανδρέα Παπανδρέου. Στην πρώτη κιόλας ψηφοφορία, στις 8/2/2005 ο Κάρολος Παπούλιας (1929-2021) εκλέχθηκε Πρόεδρος με 279 ψήφους (163 ΝΔ + 116 ΠΑΣΟΚ). Στις 3 Φεβρουαρίου 2010 επανεκλέχθηκε Πρόεδρος με 266 ψήφους (σε σύνολο 298 ψηφισάντων). Ο Κάρολος Παπούλιας σπούδασε Νομικά στην Αθήνα και συνέχισε τις σπουδές του στο Μιλάνο και την Κολονία, απ' όπου απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα. Από το 1967 ως το 1974 συνεργάστηκε με την Deutche Welle καταγγέλλοντας το καθεστώς των συνταγματαρχών.
O Κάρολος Παπούλιας
Το 1974 εντάχθηκε στο ΠΑΣΟΚ και εκλεγόταν βουλευτής Ιωαννίνων από το 1977 ως και το 2000. Στις εκλογές του 2004 ήταν πρώτος επιλαχών, μετά τους Βαγγέλη Αργύρη και Μιχάλη Παντούλα. Διετέλεσε πολλές φορές Υπουργός και Υφυπουργός στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή του ως Υπουργός Εξωτερικών στην προσέγγιση της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο. Μεγάλο μυστικό για πολλούς, θα παραμείνει τι περιείχε το μήνυμα του Ανδρέα Παπανδρέου προς τον τότε Πρόεδρο της Βουλγαρίας Ζίβκοφ, που μετέφερε ο Κάρολος Παπούλιας κατά την κρίση με την Τουρκία τον Μάρτιο του 1987…

2015: Προκόπης Παυλόπουλος, ο «Ακαδημαϊκός Πρόεδρος»

Μετά την αποτυχία της κυβέρνησης Σαμαρά τον Δεκέμβριο του 2014 να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας (υποψήφιος ήταν ο Σταύρος Δήμας), η χώρα οδηγήθηκε σε πρόωρες εκλογές. Στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 πρώτο κόμμα ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος με τη σύμπραξη των ΑΝΕΛ του Πάνου Καμμένου σχημάτισε κυβέρνηση. Μετά από πολλές διεργασίες, για τη θέση του ΠτΔ προτάθηκε ο προερχόμενος από τη ΝΔ Προκόπης Παυλόπουλος. Στις 18/2/2015 ο κύριος Παυλόπουλος εκλέχθηκε Πρόεδρος με 233 ψήφους. 30 ψήφους (ΠΑΣΟΚ και «Ποτάμι») συγκέντρωσε η υποψηφιότητα του Νίκου Αλιβιζάτου, ενώ 32 βουλευτές (ΚΚΕ και «Χρυσή Αυγή») ψήφισαν «παρόντες».
O Προκόπης Παυλόπουλος
Ανάμεσα στους πέντε βουλευτές που απουσίαζαν από τη ψηφοφορία ήταν και ο νυν Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο Προκόπης Παυλόπουλος (Καλαμάτα 1950) είναι διαπρεπής νομικός με σπουδές σε Αθήνα και Παρίσι. Από το 1980 ως Επιμελητής στην Έδρα Δημοσίου Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του καριέρα. Το 1989 εκλέχθηκε Τακτικός Καθηγητής Διοικητικού Δικαίου. Από το 1996 ως το 2012 εκλεγόταν βουλευτής στην Α’ Αθηνών με τη ΝΔ. Από το 2004 ως το 2009 ήταν υπουργός στις κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή. Από τον Οκτώβριο του 2022 έχει εκλεγεί Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

2020: Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Πολλοί περίμεναν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης που ήταν πλέον πρωθυπουργός, θα πρότεινε το 2020 τον Προκόπη Παυλόπουλο για νέα θητεία. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε. Στις 15/1/2020, ο Κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε την υποψηφιότητα της Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) Αικατερίνης Σακελλαροπούλου για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Στις 22/1/2020 η κυρία Σακελλαροπούλου εκλέχθηκε ΠτΔ με 261 ψήφους.
Η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου
Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη το 1956, η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου σπούδασε Νομικά στο ΕΚΠΑ και παρακολούθησε μεταπτυχιακά μαθήματα στο Παρίσι. Το 1982 διορίστηκε εισιτήρια στο ΣτΕ. Το 1988 έγινε Πάρεδρος και το 2000 Σύμβουλος του ΣτΕ. Εισηγήτρια σε πολλές σημαντικές υποθέσεις, Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών του ΣτΕ, δίδαξε Δίκαιο Περιβάλλοντος στην Εθνική Σχολή Δικαστών (2005-2014). Από τις 17/10/2018 ως την εκλογή της στη θέση της Προέδρου της Δημοκρατίας, στην οποία θα την διαδεχθεί, κατά πάσα πιθανότητα ο επίσης δικηγόρος Κωνσταντίνος Τασούλας, υπήρξε Πρόεδρος του ΣτΕ, ενώ αποτέλεσε την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε όλη την ιστορία του νεότερου ελληνικού κράτους.

Κωνσταντίνος Τασούλας
Ο Κωνσταντίνος Τασούλας είναι αυτος που επελέγη από τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας για να διαδεχθεί την Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Ο μέχρι προ ολίγων ημερών πρόεδρος της Βουλής γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1959 είναι παντρεμένος με την Φανή Σταθοπούλου και έχουν δύο παιδιά.

Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει εργασθεί κατά την περίοδο 1988-89 σε Δικηγορική εταιρία του Λονδίνου ως υπότροφος του Βρετανικού Συμβουλίου.
Βουλευτής εξελέγη για πρώτη φορά το 2000 στην περιφέρεια Ιωαννίνων με τη Νέα Δημοκρατία. Επανεξελέγη στις βουλευτικές εκλογές του 2004, του 2007,του 2009, του 2012 (δύο φορές), του 2015 (δύο φορές), του 2019 και του 2023 (δύο φορές).

Το 2006 ορίσθηκε, από τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, αναπληρωτής Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας ενώ το 2007 ανέλαβε Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης. Το Φεβρουάριο του 2010 εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδος της Νέας Δημοκρατίας ενώ το 2014 επι κυβέρνησης Σαμαρά ορίστηκε Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού έως τον Ιανουάριο του 2015.
Το 2018 είχε αναλάβει Γενικός Εισηγητής της ΝΔ για τη Συνταγματική Αναθεώρηση ενώ το 2019 προτάθηκε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για το Προεδρείο της Βουλής των Ελλήνων. Εξελέγη Πρόεδρος του κοινοβουλίου με 283 ψήφους και επανεξελέγη με 270 τον Μάιο του 2023 και με 249 τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς.

Ο κ. Τασουλάς υπήρξε ιδιαίτερος γραμματέας του αειμνήστου Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα, Επίτιμου Προέδρου της Ν.Δ.από το 1981 έως το 1990 και ειδικός σύμβουλος στα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας, Εμπορίου και Γεωργίας (1989- 1990).

Διετέλεσε Πρόεδρος του Οργανισμού Προωθήσεως Εξαγωγών (Ο.Π.Ε.) από το 1990 έως το 1993.
Εξελέγη Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Κηφισιάς το 1990.
Το 1994 εξελέγη Δήμαρχος Κηφισιάς.
Τον Ιούνιο του 2013 ορίσθηκε Πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής».
Ο κ. Τασουλάς δεν ανήκει στους “θορυβώδεις” πολιτικούς αν και δεν περνά απαρατήρητος κυρίως λόγω του φλεγματικού του χιούμορ και της βαθιάς ιστορικής και λογοτεχνικής γνώσης που τακτικά χρησιμοποιεί στις πολιτικές του παρεμβάσεις.
0 Κωνσταντίνος Τασούλας